Intro: Espresso ile Hazırlanan Kahve Türleri

Filtre kahve makinemde 3 fincanlık bir kahve demledim, ilk fincanımı doldurdum ve bir büyük nefes kokusunu içime çektikten sonra bilgisayarın başına oturup ilk yazımın ne ile ilgili olması gerektiğini düşünmeye başladım. Dünya'nın en çok çay tüketen ülkesiyiz; ve kahve kültürü ülkemizde henüz sadece emekleme seviyesinde. Sohbeti bu kadar çok seven ve sohbet esnasında bu kadar çok çay tüketen, keyif insanlarından oluşan bir toplumsak, kahve içme alışkanlığının bu kadar düşük olmasını kahveyi tam olarak bilmiyor oluşumuza bağlamak gerek. Örneğin, kahve tüketim alışkanlığı olan insanlardan bile şu basit soruya az maruz kalmadım:

"Cappuccino ve latte arasında tam olarak ne fark var?"

Bu sorunun cevabını yazının sonuna doğru bulacaksınız. Ben bu sorudan yola çıkarak ilk yazımın, batının kahve kültürü ve kahve türleri hakkında bir giriş ve tanıtma seviyesinde olmasına karar verdim. Bir süre sonra bu blogda dünyanın farklı yörelerinden kahve çekirdekleri, aromalar, kahveyi demleme yöntemleri ve araçları, hatta kahvenin tarihi vs. hakkında bir çok bilgiyi bulabileceksiniz. Hatta bu geniş bilgi skalası karşısında eskiden buralar hep dutluktu bile diyebilirsiniz. 

Siz de Starbucks'ta ya da başka bir kahve zincirinde sipariş sırası kendine gelene kadar hala ne içeceğine karar verememiş, listedeki kahvelerin isimlerini ve içeriklerini bilmeyen ya da yüzeysel de olsa bildiği birkaç taneyi birbirine karıştıranlardan mısınız? Eğer öyleyseniz durun tahmin edeyim, son ana kadar bir karar veremeyip seçimi artık son birkaç saniye içerisine sıkıştırıp işi şansa mı bırakıyorsunuz? Frappuccino hangisiydi acaba? O en acı olan küçük bardakta verdiklerinden sipariş etmesem bari gene... Americano buzlu sipariş ediliyor muydu? Filtre kahveye süt ekleniyor muydu? O bol köpüklü olana ne deniyordu, latte mi?

Sıra size gelene kadar aklınız bu tarz ve paralelinde düşüncelerle doluyken önünüzdekinin şu siparişini duyarsınız:

"Venti Americano Tall bardağa, espresso lungo çekim olsun lütfen."

- Özür dileriz beyefendi, makinelerimiz eski model, lungo çekim yapamıyor maalesef.
- Çok yazık. O halde telafi olarak 4 değil 5 shot koymaya ne dersiniz kahveye?
- Hmm, şey. Sizi mi kıracağız, aşk olsun.
- O halde tall değil grande bardağa olsun lütfen, çok teşekkür ederim.

Not: Tall bardakta 2, grande bardakta 3 ve venti bardakta 4 adet espresso shot koyulmaktadır. Starbucks'ta her ekstra shot 2 TL iken, bu şekilde sipariş verdiğiniz zaman her shot başına 1,5 TL daha az ödersiniz. Venti ve tall arasında iki shot farkı olduğuna göre toplamda 3 TL daha az ödeyerek aynı içeceği alabilmeniz mümkün. Bu da benden size Starbucks'ın bug'ını buldum tadında bir ipucu olsun.  

- Siz ne alırsınız hanımefendi?
- Iıh, şey. Ben türk kahvesi alayım, orta şekerli olsun lütfen.
- Başka bir isteğiniz var mıydı?
- Hayır, yok. Bütün kahveler bir yana Türk kahvesi bambaşka ama değil mi?

Bakın burada Türk kahvesini batıların kahve kültürün yanında ezmek, aşağılamak gibi bir niyetim asla olamaz. Ben de Türk kahvesini çok severek içiyorum, tarihine ve kültürüne de büyük saygı duyuyorum. Fakat olayın esprisi "bütün kahveler bir yana Türk kahvesi bambaşka" cümlesinde saklı. Türk kahvesinin pişirilme yöntemi espresso ve filtre kahveden çok daha farklı ve asıl uzmanlığı bu ikisi olan bir kahve dükkanından düzgün bir Türk kahvesi beklemek de biraz hayalcilik oluyor. Hepsinin yeri ve zamanı birbirinden bağımsız. Ben şahsım adına örnek vereyim: Sabah kalktığımda uyku mahmurluğumu atabilmek için espresso içerim, çalışma esnasında daha hafif ve yumuşak içimli olduğu için filtre kahve içerim, eğer biraz keyif yapmak istiyorsam ya da sohbet esnasında cappuccinoyu tercih ederim, yemeklerden sonra da türk kahvesi ve yanında sigara en büyük keyfimdir.

Espresso ile hazırlanan kahve türleri deyince bir kafa karışıklığı oluşabilir. Fark ettiğim üzere cappuccino, americano, macchiato gibi kahve türlerinin espresso ile hazırlandığını bilmeyen insanlar az sayıda değil. Bu yüzden bu ilk yazının kahve türlerine bir introduction seviyesinde olmasını istedim. Örneğin americano'nun isminin nereden geldiğini açıklamak isterim. İtalyan'ların espresso'sunu çok sert ve içilemez bulan amerikalılar, espresso'yu üzerine sıcak su ilave ederek içmişlerdir. Americano = espresso + sıcak su. Bu kombinasyonun isminin americano olması da yukarıda söylediğim yöntemden gelmektedir.

Espresso: İnce çekilmiş, koyu kavrulmuş ve sıkıştırılmış kahvenin içinden yüksek basınçlı suyun geçirilmesi yöntemi ile kahvenin öz tadına en yakın olan kahve türüdür. İtalyanca presslenmiş anlamına gelmektedir.

Espresso Macchiato: Espresso + köpük. Benim favori kahvem. Macchiato'nun kelime anlamı lekeli demektir, ingilizce marked. Bu sefer beyazın lekesi siyah değil, espresso'nun lekesi süt köpüğüdür. Espresso'nun tadını bozmaması için çok ince bir köpük eklenmesi tavsiyemdir.

Ristretto: Aynı miktar kahve için espresso'ya göre daha az su kullanılarak hazırlanan kahve özütü. Aynı yöntemle hazırlandığı için birçok kişi ristretto'yu espresso'nun bir türü olarak kabul eder.

Americano: Espresso + sıcak su. Espresso'nun üzerine sıcak su eklenmesinden ibarettir. Yukarıda da belirttiğim üzere; adını, Amerikalıların bulduğu bir yöntem olmasından almaktadır.

Cappuccino: Espresso + sıcak süt + köpük. Espresso'nun üzerine sıcak süt eklenir ve en üste kalın ve yoğun kıvamda süt köpüğü eklenir.

Latte: Espresso + sıcak süt + köpük ve/veya krema(tercihen). Cappuccino'dan farkı sütün espresso'ya değil espresso'nun süte eklenmesi ve sütün cappuccino'ya göre daha fazla ama köpüğünün(tercihen) daha ince olmasıdır.

Mocha: Espresso + süt + çikolata+köpük(tercihen). Ben kahveyi tatlı sevmem fakat çikolata severlerin kahveye alışması için uygun bir içecek olduğunu düşünüyorum.

Affogato: Espresso + dondurma. Benim gözümde bir kahve değil bir tatlıdır.

Toplumumuza çok uzak kalan bir espresso kültürüne intro seviyesinde bir giriş yapmış bulunuyoruz. Simidin son lokması ile ayranın son yudumunu denk getirebilmek gibi yazının son cümlesi ile 3 fincan filtre kahvemin son yudumu denk getirebilmiş bulunuyorum. ( 1,5 saat kadar sürdü yazıyı bitirmem ). Şimdi kendime güzel bir cappuccino hazırlayabilirim ödül olarak. Afiyet olsun. 

Not: Frappe ve frappuccino'yu bu listeye özellikle eklemedim. Frappuccino, Starbucks'a özel bir isimdir, frappe + cappuccino ve türlü aroma ve şuruplarla ürettikleri bir içecektir. Frappe ise Yunanlıların bir buluşu olup, hazır kahvenin (instant coffee, nescafe vb.) bir shaker'da süt ve buz ile karıştırılması ile hazırlanan bir içecektir. Espresso ile hazırlanmadığı için bu listeye eklememek gerektiğini düşündüm. 

espresso kahve, espresso makinesi, espresso nedir, espresso ölçüsü, espresso öğütücü, espresso öğütme, espresso bardağı, espresso cezvesi, espresso con panna, espresso cappuccino makinesi, espresso çekirdek, espresso çekirdeği, espresso çekirdek kahve, espresso değirmeni, espresso doppio, espresso ekşi, espresso evde nasıl yapılır, espresso fincanı, espresso hazırlamak, espresso içindekiler, espresso lungo, espresso macchiato, espresso nedir, espresso okunuşu, espresso resmi, espresso rengi saç boyası, espresso shot, espresso ürünleri, espresso bazlı kahveler, espresso yapımı, espresso zararları, kahve türleri, kahve tüketimi, latte nedir, cappuccino nedir, latte bardağı, latte çeşitleri, latte desenleri, latte ekşi, latte fiyatı, latte hangi kahveden yapılır, latte ile cappuccino arasındaki fark, latte süsleme, latte yapımı, starbucks sipariş, starbucks'ta kahve isimlerini söyleyememe, starbucks türk kahvesi, amricano ekşi, macchiato starbucks, macchiato çeşitleri, affogato nedir, affogato tarifi, affogato nasıl yapılır, frappe nedir, frappe tarifi, frappe nasıl yapılır